नेपालमा मजदुर आन्दोलन : शुरुवाती दिनका कथा (भिडियो डकुमेन्ट्रीमा)

image

आन्दोलन शुरु भएको २१ दिन पछि बीपी, तारणी, गिरिजाप्रसाद, मनमोहन, गेहेन्द्रहरी शर्मा विकु र युवराज अधिकारीलाई गिरफ्तार गरियो । छोराहरु पक्राउ परे पछि उता विराटनगरमा आमा दिव्या कोइरालाले आन्दोलनको संखघोष गर्नुभयो । आमा दिव्याका साथै कोइराला परिवारका छोरीहरु नलिनी, इन्दिरा, कामिनी समेत थुनिए । त्यो आन्दोलनका क्रममा एक मजदुरको मृत्यु भयो । 

राणा शासनको समयमा २००७ साल अघि जनता नागरिक होइन, रैती समान थिए । अधिकारका लागि आवाज उठाउने स्वतन्त्रतासम्म थिएन । संघ संगठन र राजनीतिक दल खोल्ने अधिकार कल्पना वाहिरकै विषय थियो । विराटनगरमा केही उद्योगहरु खुलेका भए पनि समग्र मुलुक विकासका दृष्टिले अन्धकारमै जकडिएको अवस्था थियो । त्यही वातावरणका विच नागरिक स्वतन्त्रता र श्रमिक अधिकार स्थापनका लागि एउटा संगठनको आवश्यकता महसुश भयो । अनी २००३ सालमा विराटगरमा नेपाल मजदुर संघ गठन गरियो । अध्यक्ष चुनिनुभयो गिरिजाप्रसाद कोइराला । 
नेपाली राजनीतिका शिर्ष नेता गिरिजाप्रसाद कोइराला श्रमिक हक अधिकार स्थापनाका लागि मुलक भित्र भएको पहिलो आन्दोलनका जिवीत साक्षी हुनुहन्छ । मजदुर अधिकारका पक्षमा पहिलो पटक मुलुक भित्र उहाकै नेतृत्वमा आवाज उठाइएको थियो । त्यो आन्दोलनका अगुवाहरु गिरिजाप्रसाद कोइराला, मनमोहन अधिकारी, तारणीप्रसाद कोइराला लगायतले जागिरका लागि मात्र नभै मजदुरहरुलाई संगठित गरी मुलुकमा प्रजातन्त्र वहालीको आन्दोलनका लागि वातावरण वनाउने उद्देश्यका साथ विराटनगर जुटमील, कटनमील र केमिकल्स उद्योगमा जागिर शुरु गर्नु भयो । 
२००३ फागुन २० गते विराटनगरमा शुरु भएको मजदुर आन्दोलनको लक्ष्य श्रमिकहरुको सुविधा वढाउनेमा मात्र केन्द्रीत थिएन, राणा शाहीको अत्य गरी मुलुकमा प्रजातन्त्र वहाली गर्नु समेत रहेको थियो । 

जुटमील आन्दोलनका नेता कोइराला त्यो वेला मात्र २२ वर्षका हुनुहन्थ्यो । जुटमीलको पूर्व पट्टी अवस्थित वर चौतारोमा हरेक साता हाट लाग्ने गथ्यो । मुलुकमा भएको पहिलो आन्दोलनलाई छहारी दिने यो वरको वृक्ष अहिले पनि त्यो ऐतिहासिक घटनाकोे साक्षीका रुपमा रहेको छ । मजदुरहरु यही वोट मुनी जम्मा हुन्थे र सभाको आयोजना गरिन्थ्यो । त्यसैले त आज पनि यो ऐतिहासिक स्थल हडताली हाटको नामले प्रसिद्ध छ । 

आन्दोलन शुरु भएको २१ दिन पछि बीपी, तारणी, गिरिजाप्रसाद, मनमोहन, गेहेन्द्रहरी शर्मा विकु र युवराज अधिकारीलाई गिरफ्तार गरियो । छोराहरु पक्राउ परे पछि उता विराटनगरमा आमा दिव्या कोइरालाले आन्दोलनको संखघोष गर्नुभयो । आमा दिव्याका साथै कोइराला परिवारका छोरीहरु नलिनी, इन्दिरा, कामिनी समेत थुनिए । त्यो आन्दोलनका क्रममा एक मजदुरको मृत्यु भयो । 
सुख्खा तलवमा दैनिक ११ घण्टा काम गर्दै आएका मजदुरहरुले दैनिक ८ घण्टा काम लगाउनु पर्ने माग मात्र राखेका थिए । 
नेपालमा भएको पहिलो संगठित आन्दोलन १०४ वर्षे राणा शासनको अन्त्य गरी २००७ सालमा प्रजातन्त्र वहाली गर्न कोसेढुंगा सावित भयो ।  

त्यो आन्दोलनका क्रममा पक्राउ परेका छ मध्ये तीन जना मुलुकको प्रधानमन्त्री बने, बीपी, गिरिजा र मनमोहन । 
२०६२ -०६३ को जनआन्दोलन अघि नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेसका अध्यक्षको आग्रहमा हाम्रो टिमले यो डकुमेन्ट्री बनाएको हो । त्यति बेला जनआन्दोलन चलिरहेको थियो । धेरै पछि मैले थाहा पाए नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेसले त्यो डकुमेन्ट्री हराए छ । मैले खोज्न लगाए । फेला परेन । हालै पुराना डकुमेन्ट खोज्ने क्रममा भेटियो । यो समाग्री नेपालमा मजदुर आन्दोलन र राणा विरोधी क्रान्ति, त्यस पछिका राजनीतिक घटनाक्रम, मजदुरहरुको अवस्था वुझ्न चाहनेहरुका लागि सहयोगी हुन सक्छ । 



भिडियो पनि हेर्नुहोस


प्रतिक्रिया


  1. основы налогового права рк лекция, основы налогового права рк конспект мұхтар әуезов пьесалары, мұхтар әуезов шығармалары сабақ арқылы өсімдіктің барлық мүшелеріне, өсімдіктің сүрек қабаты болатын мүшесі казахский язык никому не нужен, почему казахи не знают свой язык

    егер сіз поконик туралы армандасаңыз ешь, молись, люби - отзывы, ешь, молись, люби 2 страны туран, армия туран ромбынын, ромб ережесі

    image үшбұрыштың периметрін табу 5 сынып

    оплата кредита онлайн, оплатить кредит по иин ис мпт вход, маркировка кз регистрация 60 минут ольга скабеева и евгений попов, участники программы 60 минут сегодня фикус уикипедия, фикус гүлінің пайдасы

    image Medikamente online bestellen in der Schweiz galpharm Portico di Caserta

    medicijnen zonder doktersvoorschrift te verkrijgen pfizer Ciudad Perico farmaci senza carta di credito Italia

    image що значить якщо приснилося що мені відрізали волосся

    що ти мені дуже часто став снитися колишній це тобі й не снилося ютуб відмінювання чоловічих прізвищ на -а, відмінювання прізвищ онлайн до чого сняться знаки уваги від чоловіків

    image medicijnen zonder medisch voorschrift Pinewood Parabiago

    farmaci da banco in Portogallo cristers Mugnano di Napoli Veilige online aankoop van medicijnen in Nederland

    человек рожденный 22 июля кто по гороскопу любовный пасьянс гадание онлайн к чему приснилась летающая корова гороскоп льва женщины на неделю почему мне снится человек с которым я общаюсь

    medicamentos disponible en línea en España Viofar Diemen Tabletas a precios bajos