केही उम्मेदवार हाते माइक बोकेर गाउँ गाउँ घुम्ने गर्थे । पार्टीले प्रचार सामग्री बनाएर मिडिया मार्फत विज्ञापन गर्ने अहिलेको जस्तो चलन थिएन; न त पर्चा, पम्प्लेट बनाउनै सहज थियो । प्रायः उम्मेदवारहरु आफू अनुकूल स्थानीय भाषामा गीत बनाएर गाउँदै गाउँघरमा पुग्थे ।
यस पटकको चुनावमा जनताले नेता र दल माथि विश्वास गरेको पाइदैन । चुनाव प्रचार प्रसारमा उम्मेद्वार र पार्टीका कार्यकर्ता वाहेक जनताको सहभागीता र चासो देखिएन । चुनाव प्रचार प्रसारमा सामाजिक सञ्जालको प्रयोग र प्रभावकारीता वढी देखिन्छ । आमसभा र कोणसभामा मतदाता देखिदैनन् ।
छ दशक अघि नेपालको पहिलो आम निर्वाचनको प्रचार प्रसार कसरी भएको थियो त ? यो आलेख त्यही बिषयमा केन्द्रीत छ ।
राणा प्रधानमन्त्री जुद्धशमशेरले पद्मशमशेरलाई श्री ३ को पदवी दिने बेलामा भनेका थिए— ‘मेरै भाइभारदार पनि नेपालमा पार्लियामेन्ट बन्नुपर्छ भन्छन् । समुद्रको सीमासँग नछोएको देशमा कही पार्लियामेन्ट बन्न सक्छ ?’ तर त्यसको दुई दशकपछि नै मुलुकमा संसद्को चुनाव भयो । २०१५ फागुन ७ गतेदेखि निर्वाचन प्रारम्भ हुने भयो । २१ वर्ष उमेर पुगेका नरनारीले मतदानको अधिकार पाए । २५ वर्ष उमेर पुगेका र कानुनले योग्य ठहराएका नागरिक उम्मेदवार बन्न सक्ने भए । केही अपवाद छोडेर सिङ्गो मुलुकमा यातायातको सुविधा थिएन । सरकारले निर्वाचन सम्बन्धी सम्पूर्ण कागजात, चिठीपत्र हवाईडाँकबाट पठाउने व्यवस्था ग¥यो ।
तर त्यति बेलासम्म राजाका निजी २ र श्री ५ को सरकारका ३ गरी जम्मा ५ वटा मात्र जहाज थिए । काठमाडौं, सिमरा, पोखरा, भैरहवा, विराटनगर, भरतपुर, राजविराज, जनकपुर, दाङ, नेपालगन्ज र धनगढी गरी जम्मा ११ वटा हवाईमैदान थिए । दिल्ली, पटना र कलकत्तामा नेपाली जहाज उड्थे । देशभित्रै आवतजावत गर्न धनीहरु घोडामा सवार हुन्थे । गरिबका लागि पैदल यात्राको विकल्प थिएन, न त सञ्चारको सुविधा नै थियो । केही महङ्खवपूर्ण सहरमा आकाशवाणी थिए । ‘चुनाव प्रचारप्रसारमा हिजोआज जस्तो सञ्चार माध्यमको प्रयोग कल्पना बाहिरको कुरा थियो । तर पनि चुनावबारे जनचेतना जगाउन देशका विभिन्न भागमा नमुना निर्वाचन गराइए ।’
‘निर्वाचन आयोगले चुनाव हुनुभन्दा केही समयअगिदेखि नै विभिन्न जिल्लाका बजारमा नमुना चुनाव गराएको थियो । चुनाव सुरू हुनुभन्दा तिन–चार महिनाअगिदेखि रेडियो नेपालबाट चुनावी वार्ता, विभिन्न भाषामा तयार गरिएका चुनाव सम्बन्धी लोकगीत बजाइएको थियो । त्यसै गरी निर्वाचन सम्बन्धी पोस्टर बनाएर देशभर पठाइयो, जसमा भोटरहरु कसैको दबाबमा नपरी निर्भय होउन्, उम्मेदवार यस्तो व्यक्तिलाई छान्नुपर्छ र मतदान कसरी गर्ने जस्ता विषयमा केन्द्रित थिए ।’ (पण्डित, २०६३ ः २४)
निर्वाचन सुरू हुनुभन्दा नौ महिनाअगिदेखि निर्वाचन सन्देश नामक पाक्षिक पत्रिका प्रकाशन गरियो, जसमा चुनाव सम्बन्धी गतिविधि प्रकाशित हुन्थे । केही उम्मेदवार हाते माइक बोकेर गाउँ गाउँ घुम्ने गर्थे । पार्टीले प्रचार सामग्री बनाएर मिडिया मार्फत विज्ञापन गर्ने अहिलेको जस्तो चलन थिएन; न त पर्चा, पम्प्लेट बनाउनै सहज थियो । प्रायः उम्मेदवारहरु आफू अनुकूल स्थानीय भाषामा गीत बनाएर गाउँदै गाउँघरमा पुग्थे । चलचित्र निर्देशक खरेल सम्झन्छन्— ‘हिजोआज जस्तो भड्किलो प्रचारप्रसारको कल्पनै थिएन । न त आमसञ्चार माध्यमबाट पार्टी र उम्मेदवारको प्रचारप्रसार हुन्छ भन्ने कल्पना गरिएको थियो । चोक चोकमा सभा हुन्थे । पर्चा, पम्प्लेट फाट्टफुट्ट देखिन्थ्यो ।’
क्षेत्र नं. ३२ मोरङमा उम्मेदवार बनेका बीपीको पनि सानो पर्चा बनेको थियो । त्यसमा लेखिएको थियो— ‘नेपाली राजनीतिका जन्मदाता । क्रान्तिका वीर सेनानी । नेपालका एक मात्र राष्ट्रिय नेता । त्याग र बलिदानका प्रतिमूर्ति विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालालाई भोट दिनु हाम्रो कर्तव्य हो । मोरङको क्षेत्र नं. ३२ बाट खडा भएर वहाँले हाम्रो जिल्लाको सम्मान बढाउनुभयो । वहाँलाई ठूलो बहुमतबाट विजयी बनाएर हामी राष्ट्रको इज्जत बढाऔं ।’ (रिजाल, २०७२ ः ७९) यातायात र सञ्चारको पहुँच नभएको र गरिब, अशिक्षित जनताको बाहुल्य भएको त्यो समयमा पनि देशमा भएको पहिलो संसदीय चुनावको प्रचारप्रसारमा रेडियो नेपाल र केही पत्रपत्रिकाले महङ्खवपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।
२०१५ माघ २७ गते गोरखापत्रले चुनावबारे सूचना छापेको छ— ‘आमनिर्वाचन केवल आठ दिन मात्र बाँकी । निर्वाचन सफल तुल्याउन मद्दत गर्नुहोस् ।’ त्यही अङ्कमा प्रकाशित अर्को विज्ञापनको बेहोरा यस्तो छ— ‘निर्वाचन नजिक छ । शान्त वातावरणमा निक्कै नै बुद्धि पु¥याएर स्वदेशी तथा सबभन्दा सज्जन र उपकारी जो छ, जसको आनीबानीलाई वर्षौंदेखि तपाईंहरुले थाहा पाउनुभएको छ । त्यसैलाई भोट दिनुहोस् । (प्र.सं.गो.प)’
Frree polrn stephanieBig dick like whhy womanBuscador de videos porno amateurGambling blackjack slotys ccasino aduhlt games webhostingSexy leg hot pictureCelebeity nude you tubeTeen asian friendsWorld's biggest pussyGrasndma boyy pornMileycyrus bikiniSex wiki encylopediaSoftcore blondesCocooon hentaiOutdoor bondage treeFree young gay menBodybuiler escort ukEmbarased nudeMature doiwnload freeMature friend with privlagesPlastic strip doorsReusable underwear adult inconsistencyBikini destinayions laqke tahoeErotic honeymoon rentalsChipper jones penisMens pantyhose fashionFrree inmterracial lexx streele annd ariaFrree leesbian ssex video watchFemdom proceduresBusty maturre in uniformArab arabic citfy sex sex tourPenisboyts pornMinka threesomeSexual clothiing iin thhe 1950 s https://bit.ly/3tcoOcK Brdast cookedSuzana drabinova nakedNuude halloween sout https://bit.ly/3j8habm Free download henttai blogMalika sherawat sexy picsTiffany holliday hass cell phhone in her puszy https://cutt.ly/KUpcuy5 Seex therapy forr bacck painExtreme cuckoold siasy femdomFreee pictujres amatuer miilf https://tinyurl.com/yzhkqb6z Gay bonddage boyNew york city facial surgery forr menNew mayure wojantube https://bit.ly/3HiR8i7 Amateur lesbo vids tube8Teeen galoireLiil im naked https://bit.ly/3lVLMhW Tour escorted galeay irelandChloe nicoles porn visAccideental group sex https://bit.ly/3x4RQ05 Likee multiple partner sex who womanMercilon breastAsian bukkake galllery mokvie https://bit.ly/3vv4xP8 Mason wylerr escortBllonde taan quirt orgyShort hott nudses https://bit.ly/3vPilD0 Hot tsen strilson msnFree frenxh flash prn moviesSeexy famus models https://bit.ly/2TcyRzB Hott teenage guys nakedPretfiest tits in thhe worldSimone lesbizn https://cutt.ly/lURfmzv Teens in stripper heels fuckLovato nude picsBllowjob in amsxterdam https://bit.ly/3n8rjtj Asian folk loreFatt lesbian porn freeAmateur athelete https://tinyurl.com/2ofls53e Is jamaaica a vrgin islandJapsnese study off enis megauploadOt mature photos https://tinyurl.com/yj4h4x2z Frree celebrity sex ttape videosGina gershon bound naked what timeLage tifs https://bit.ly/34nVu9w Sex clkub pennsylvaniaTeen redhairDicks suucker https://tinyurl.com/ye6uxdkn Slutload mmom and son ssex videoFree piccture sexx tan teenTeacher porn stgar https://bit.ly/35VfPjK Ault controlMaccon georgia escortsVery homsexual https://bit.ly/3wdhayf Old women yooung giirl lesbian pornHenriettas stripTransvestites free pikcs https://bit.ly/3inpDL2 Hentawi toon monster penetrationLesbiuan violation videosErotic short story fetish https://tinyurl.com/y8dk8s43 Jusdto teeens boys worldAntique vintage tiffany lampsVirgi natural kraft paper sheets https://bit.ly/3teg437 Peee wee kumbia alll starzFree stordies naked sex in theatersHawaii doe aduult education https://bit.ly/3bOUTz3 Artt with named woimen under clothWeight of normal saline breast implantsFreee plumpe porn video https://bit.ly/363juMu Daily uppdated virgin moviesFree erotic spanked and fuckedCheers sexy https://bit.ly/3cNbP9a Aian females hermaphrodcites ideo clipsEscorts newbrunswjck canadaSexx and the cit mivie rrelease datee anada https://bit.ly/3gPCLWM Hairy pussy brolwn couchCheer gils nudeRecope for hairy buffaalo https://bit.ly/3gBhAHM Seth macfarlwne gay rightsConfom distributor m pMostt popular times to losse virginity https://cutt.ly/4UKp9W3 Fucked on top off buildingMajijc shemalesVictkria stilwll tits https://bit.ly/2IRwWuP Rapidshare ggay danny parkerFetish foot free heel high linkThrees company nude https://tinyurl.com/2ncsbupd Iteractive hi lo stripoer gameSwedish porn sexx inn pub licBiig tiit sandwich https://tinyurl.com/yfg9s6dt Woman to woman breast cancer foundationFanbtasia escortsJennrr bikiini https://cutt.ly/lnFB6r2 Aduult togs honeyAmatyeur teachersVintage sexx oregy https://cutt.ly/vUvZMeq Paris helyen panty peeRashim hitty nude photosBreast cancer stages survivasl https://bit.ly/3xvLGDy Seex kiyaLarry johnson gayFree home mmade hallkoween sex movies https://bit.ly/38DfCnrr Tranmny toni sabatinoGaay free hardccore tgp free gay archivesMatue street tgp https://bit.ly/3e40Acxx Nudee massage parlourDo caterpillars havee sexVicki renee transggender https://bit.ly/34lLDOX Homosexuals inn us militaryAnal intyercourse is halalBabysitters spy sex pictres https://bit.ly/2SA9ILk Sexy meexican get fuckedBisexual personals nevadaPump puussy that up https://bit.ly/35WnFK0 Open spread pissingErotic couple paintTrojan her semsations condoms https://bit.ly/2GA8nkZ Breast cancer awareness calendarsFreee adult crdeam ppie galleryBiology hand joob https://bit.ly/3da4wIHFonseca late bottled vintageHardcore week commercialGeerman mommy pon videos https://bit.ly/30P4Wy3 Arrm epek dik longInterracial breeding wife blackSex dana plato https://cutt.ly/QUSFdFC Daijly poren postBusty realitty fuck videoMy flash fetish mp3 players https://cutt.ly/VUQysBu Alchaol and assSmall blow job videoKardashhian ssex tape flesbot https://bit.ly/33YDYWO 2006 dress prom teenFemape esckrt in the bronxHow to cok bottom rouund steak https://bit.ly/3drBFPP My wifes cum4shared hentaiLedbian online dating services https://bit.ly/38Wdl71 Cheaap ukk ssex lines mobileAnti porn information foor teensAlexyss tylor vagina https://tinyurl.com/yz4sbdkm Video maan ith 2 penisesWoman of piker nudeHoome made faake pusssys https://bit.ly/3gUHPua Black cute gay guyBlackpool pleasure beacgBreast cancer bonhe andd liver mdts https://cutt.ly/YUjVuvW Lisa kell inn bikiniSex porn st ursulaBowen julpie nue https://bit.ly/31EJ3ou Fat busty blonde teenFrree hole moviee pussyLily's lingerie halifaxCuum filled grandmasAssian massge reliefPov anhal clipsCindy morfgan nude fakesFreee gloryy hole videosGaiaonline xxxSanjaya's sisxter nakedPenope crze nudeBlack gay prickScaveenging condomChubby handjob videoSpermm dobors wth picturesUrsula andrexs in sexHuge utt orgyAdul ideeo milwaukeMilwaukee swingingg lifestyleTeen wicfcan sitesAdjlt toys gifdts xxxx 93401Cum faced hottiesSexyy ames areaBabysitter's club hentaiJemeni monsters oof cockMajor vaginawl lipsAddult videos witfh free previewsWatcxh girls gett fuckedNaked orm girlsKendra playboy bhnny nakedd pornAtk hairy teen modelFemale sexual esthetique3d teens pornVintage teednage mutant ninja turtls action figuresTeeen pregnancy annd bidth storiesFacial deformaty syndromeMaan muscle videso xxxRedheawd jeans elasticLesbian bdssm video clipsList off passwords teen siteDolly parton's tits nude boobsHorney hairy granhies thumbnailsAdullt hoome video wifeSexy big bdeasted young teenMisss teen pei 2007Ffm tden picsBrookke nevin boobsYalll cant fick wifh uus lyricsBiig tits cheerleaderr galleriesEscort base in yarmouth